W malowniczej scenerii  średniowiecznego kamieniołomu położonego na Garbie Pińczowskim odbył się kolejny patrol prewencyjny. Tym razem gościem młodzieży z LO i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 z Pińczowa był historyk i znany regionalista dr Cezary Jastrzębski. Bardzo wymownie zabrzmiały  słowa o bogactwie przyrodniczym Ponidzia, jego historii i konieczności ochrony tego niezwykłego miejsca w wyrobisku, z którego wydobywano kamień na wielkie realizacje architektoniczne średniowiecza i renesansu.

Kamieniołom na Górze Okrąglicy eksploatowano już w XII. Z wydobywanego kamienia – o czym mówił dr C. Jastrzębski – wybudowano klasztor Cystersów w Jędrzejowie,   kaplicę św. Anny czy szereg budowli w królewskim Krakowie. Znakomitym pomysłem wychowawczym była akcja zbierania śmieci rozrzuconych po całym wyrobisku. Mamy nadzieję, że wpłynie ona  na zachowanie młodzieży w przyszłości i dzięki temu  staną się strażnikami tego wyjątkowego przyrodniczo miejsca.

Ponieważ, zarówno w kamieniołomie jak i jego okolicach prowadzona jest czynna ochrona zagrożonych roślin, patrol stał się z okazją do poznania tej formy działalności Parków. Dużym przeżyciem dla młodzieży była obserwacja wypasanego w okolicy stada owiec  wraz z przewodnikiem… lamą. Przy ognisku z uwagą wysłuchano informacji funkcjonariusza Komendy Powiatowej policji w Pińczowie na temat konsekwencji karnych przewidzianych za dewastację  i zaśmiecanie chronionych obszarów oraz bezpiecznego rozpalania ognisk i prawidłowego zachowania w terenie chronionym.

Patrol zakończyło wspólne ognisko. W opinii jednego z goszczących pedagogów akcja okazała się znakomitą lekcją przyrody i obywatelskiej postawy.

Kolejne obiekty małej architektury turystycznej oddaliśmy do użytku 16 października. Tym razem na zboczu Góry Okrąglicy (Serpentyny) oraz w rezerwacie „Skowronno” koło Pińczowa, zainstalowano platformy widokowe wraz z niezbędną infrastrukturą w postaci stojaków rowerowych oraz koszy na śmieci.

Realizacja z pewnością uatrakcyjni spacery turystom a także przyczyni się do większej ochrony tych unikalnych przyrodniczo miejsc.

Wykonawcą obu platform była firma Studio 7 z Sobkowa.

Tworzenie sieci z innymi projektami LIFE jest działaniem, które przez Komisję Europejską zostało określone jako obligatoryjne. Współpraca międzyinstytucjonalna, wymiana doświadczeń i informacji ma na celu zdobycie cennej wiedzy merytorycznej jak i praktycznej, pomagając beneficjentom skutecznie realizować zaplanowane czynności. Sieciowanie dotyczy nie tylko projektów krajowych ale również zagranicznych.
W związku z powyższym, w dniach 24-28 września wzięliśmy udział w wyjeździe roboczym do Irlandii gdzie mieliśmy okazję zapoznać się z efektami realizacji aż trzech projektów LIFE.

Pomimo, że Irlandia słynie ze zmiennej pogody, Dublin przywitał nas piękną słoneczną aurą. Punkty docelowe naszej wizyty były po drugiej stronie wyspy więc popołudnie upłynęło nam na podróży. Pierwszym celem była Inis Mór – jedna z wysp archipelagu Aran, położonego w zatoce Galway. Naszym gospodarzem był Patrick McGurn – kierownik projektu LIFE12 NAT/IE/000995 Aran LIFE. Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji efektów czynnej ochrony siedlisk:  6210-1 Murawy naskalne i 8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, która realizowana jest m.in. poprzez wypas bydła na podstawie utworzonego i wdrożonego planu zarządzania gospodarką wypasową. Co ciekawe, projekt powstał dzięki oddolnej inicjatywie lokalnych rolników! Zauważyli oni, że pola gęsto porośnięte zakrzewieniami mają negatywny wpływ na wartości krajobrazowe, co obniża atrakcyjność turystyczną wyspy. Rzeczywiście, w trakcie części terenowej wyraźnie było widać różnicę między działkami objętymi realizacją projektu a tymi poza jego zasięgiem oddziaływania. W niektórych miejscach nie tylko poletka ale również murki graniczne były całkowicie porośnięte zakrzewieniami. Ostatnim punktem naszego spotkania było zwiedzanie fortu Dun Aengus, datowanego na ok. 700 r. p.n.e. Ciekawostką było to, że w wyniku podmycia klifu, na skraju którego jest on położony, niemal połowa budowli osunęła się do morza.

Drugi dzień upłynął nam spotkaniu roboczym z Brendanem Dunfordem – kierownikiem projektu The Burren Programme będącym bezpośrednią kontynuacją projektu LIFE04 NAT/IE/000125 BurrenLIFE – określonego przez Komisję Europejską najlepszym projektem naturowym w historii istnienia instrumentu finansowego LIFE. Obecnie obejmuje on ponad 160 gospodarstw hodowlanych działających na ok. 15 000 ha gruntów chronionych! Głównym celem spotkania było omówienie przyjętej strategii AfterLIFE oraz jej skutecznego wdrożenia. Zapoznaliśmy się z głównymi założeniami programowymi i finansowymi, gdzie najbardziej zainteresował nas sposób rozliczania pracy rolników poprzez stworzony na potrzeby projektu formularz oceny chronionych siedlisk przyrodniczych obejmujący dziesięciostopniową skalę ich jakości. Podobnie jak dnia poprzedniego, popołudniowe godziny upłynęły na części terenowej gdzie w Parku Narodowym Burren obejrzeliśmy przykładowe gospodarstwo rolne i efekty wieloletniego wypasu krów.

Wieczorem udaliśmy się do Galway – miasta, które w średniowieczu stanowiło główny irlandzki port handlowy dla kontaktów z Hiszpanią i Francją. Obecnie słynie ono ze swoich mocnych tradycji celtyckich: muzyki, pieśni, tańca i języka co widać chociażby w oznaczeniach budynków, ulic, miejsc.

Ostatni dzień przywitał nas typową irlandzką pogodą czyli deszczem, mgłą i wiatrem. Naszym pierwszym celem był współbeneficjent projektu LIFE11 ENV/IE/000922 Burren Tourism for Conservation (GeoparkLIFE) – Cliffs of Moher Visitors Experience. Pomimo pogody zostaliśmy wprowadzeni w działalność projektu przez Cormac`a McGinley`a. Szczegółowo przedstawił nam elementy projektu, za które Klify Moheru są odpowiedzialne. Stanowią one jedną z największych atrakcji turystycznych Irlandii. Klify zbudowane są z wapieni i piaskowców, mają ok. 8 km długości a w najwyższym miejscu osiągają wysokość 214 m. Dzięki swoim walorom krajobrazowym są odwiedzane przez ponad 1,5 mln turystów rocznie! Niestety, olbrzymia większość osób przyjeżdża tylko w to miejsce, spędza 2-3 godziny po czym wyjeżdża z hrabstwa. Próbę odpowiedzi na ten problem jest realizacja projektu LIFE. Zakłada on rozwój wysokokwalifikowanej i wysokojakościowej turystyki całego regionu w oparciu o obszary o szczególnym znaczeniu przyrodniczym i kulturowym. O sposobach wdrożenia planu zrównoważonego rozwoju turystycznego, jego efektach i trudnościach opowiedziała nam Carol Gleeson – kierownik projektu GeoparkLIFE.

Niestety, był to ostatni dzień z naszej podróży. O 4.00 nad ranem rozpoczęliśmy podróż powrotną do Dublina.

W ramach wyjazdu udało się pozyskać dużą dozę wiedzy, która z całą pewnością przyczyni się do jeszcze lepszej realizacji obecnego projektu, w szczególności założeń programowych AfterLIFE, ale przede wszystkim nowych partnerów, z którymi, w przyszłości, uda się zrealizować wspólny projekt.

„Zagrożenia w gospodarce pasterskiej” – konferencja pod takim tytułem odbyła się w pierwszych dniach września w Beskidach w miejscowości Nydek po czeskiej stronie granicy. Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych był jej współorganizatorem w ramach realizacji projektu „Kierunki wykorzystania oraz ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich w warunkach zrównoważonego rozwoju”.

Nasze wypasane na Ponidziu w projekcie LIFE+ czarnogłówki to rasa zachowawcza, więc tematyka konferencji była interesująca także dla naszych hodowców. Była to rzadka okazja do skonfrontowania własnych doświadczeń z doświadczeniami górali beskidzkich prowadzących hodowlę owiec od wielu pokoleń.  Przy okazji konferencji odbyły się zawody w strzyżeniu owiec, a podczas degustacji owczych serów na stole pojawiła się produkowana w Pińczowie żurawina. Zapewne nie tylko dlatego, że pobliska Bystrzyca to miasto partnerskie Pińczowa, ale przede wszystkim ze względu na fakt, że jej smak dobrze komponował się z oscypkami.

Cykl konferencji i spotkań w ramach edycji 2017 Zielonego Tygodnia, największej corocznej okazji do debaty i dyskusji nad europejską polityką środowiskową, odbył się w Brukseli w dniach 29 maja – 2 czerwca. Tematem przewodnim były „Zielone miejsca pracy dla bardziej ekologicznej przyszłości” ale również 25-lecie istnienia programu LIFE oraz Dyrektywy Siedliskowej.

W ramach dwudniowej wizyty nasza reprezentacja miała okazję zapoznać się z najlepszymi realizacjami projektów LIFE od początku istnienia programu oraz, w ramach sieciowania, nawiązać nowe, ciekawe kontakty z partnerami z całej Europy.