Koniki polskie dołączają do projektu.
Nasze stado owiec powiększyło się o ….. dwie klacze. Tysa i Karaska to koniki polskie, które dołączą do stada wypasanego w świetlistej dąbrowie w Młodzawach. Jest to rasa prymitywna, której hodowla w Polsce prowadzona jest od 1923 roku. Koniki polskie są odporne na trudne warunki (nie wymagają chowu stajennego), nie są wybredne pokarmowo, posiadają duże zdolności adaptacyjne, a przy tym są łagodne i wytrwałe. Są niewielkiego wzrostu, krępej budowy ciała, umaszczone myszowato z czarną pręgą grzbietową oraz pręgami na kończynach. Na razie obie klacze przebywają na kwarantannie i skubią trawę na łące w Krzyżanowicach ale gdy dołączy do nich młody ogier, którego też planujemy zakupić, całym tabunem zamieszkają w lesie, tak jak żyli ich przodkowie – tarpany.
Flowering Dictamnus albus
Hot and dry May was the right time for our plants, which grow on the project’s plantation. Our seed-bred Dictamnus albus blossomed beautifully. It is a long-lived perennial plant of the Rutaceae family , very rare and in danger of extinction in Poland.
The plant is covered with numerous glandular hairs that gives off flammable essential oils with a lemon aroma, especially before the fruit is ripe. In a hot climate, these essential oils can ignite spontaneously, hence the common name of the plant: the „fire bush” or the „burning Moses bush”. In her book „Harry Potter and the Deathly Hallows”, J. K. Rowling described the diptamus potion as having the ability to close up wounds. Indeed, its powdered roots and leaves have healing properties that also speed up wound healing. It should be remembered, however, that this plant is completely protected in Poland, so we can only use herbs from crops in countries where it is common.
Kwitnący dyptam
Gorący i suchy maj to były warunki w sam raz dla naszych roślin, które uprawiamy na plantacji projektu. Pięknie zakwitł nasz wyhodowany od nasiona dyptam jesionolistny (Dictamnus albus). Jest to długowieczna bylina z rodziny rutowatych Rutaceae, w Polsce bardzo rzadka i zagrożona wyginięciem.
Roślina jest pokryta licznymi włoskami gruczołowymi wydzielającymi, szczególnie przed dojrzeniem owoców, łatwopalne olejki eteryczne o cytrynowym zapachu. W gorącym klimacie te olejki eteryczne mogą ulegać samozapłonowi, stąd potoczna nazwa tej rośliny: „krzew ognisty” lub „gorejący krzew Mojżesza”. I jeszcze jedna ciekawostka dotycząca dyptamu – w książce „Harry Potter i Insygnia Śmierci” J. K. Rowling opisała eliksir z dyptamu jako posiadający właściwość zasklepiania ran. Rzeczywiście sproszkowany korzeń i liście mają własności lecznicze – także przyspieszające gojenie ran. Trzeba jednak pamiętać, że roślina ta podlega w Polsce całkowitej ochronie możemy więc korzystać jedynie z ziół pochodzących z upraw w krajach, w których występuje on pospolicie.
Meeting of the Steering Committee
Yesterday, on the 15th of May 2018, the last meeting of the Steering Committee took place. It was also attended by sheep breeders, members of the ZŚiNPK council and Tadeusz Kowalczyk – the Vice-Chairman of the Świętokrzyskie Voivodeship Assembly and Mieczysław Sas – the Vice-Chairman of the Committee on Agriculture, Water Management and Environmental Protection of the Świętokrzyskie Voivodeship Assembly.
The plenary part was hosted by the Local Government Cultural Institution „Kasztelania” in Kije. The meeting began with a welcome by Krystyna Wójcik-Daniluk, deputy director of the Park Complex, and Tadeusz Kowalczyk. The status of implementation of the LIFE project was presented in the presentation by Wojciech Sołtysiak – project manager.
The participants saw the areas covered by the active protection measures in Stawiany in the Kije Commune, where sheep have been grazed since 2015. The site covers several nearby elevations of the land, on slopes of which patches of xerothermic turfs and thermophilic sand based turfs have developed, as described by Tomasz Hałatkiewicz, the Director of the Park Complex.
Another area was the so-called Serpentyny (Zigzags) – a fragment of the Garb Pińczowski, where, in a picturesque scenery, Prof. Czesław Nowak, PhD, Eng., gave a very interesting lecture, widely discussing natural values in the economic development of rural areas on the example of Ponidzie, and Edyta Molik PhD presented the issues related to sheep grazing as a form of management in accordance with the principles of sustainable development.
The participants of the session also visited the unique area of sheep grazing conducted on the grounds of the National Forests of the Pińczów Forest Inspectorate (Co-beneficiary of the project) in the village of Młodzawy. The meeting of the Steering Committee was concluded with a discussion on the quality of thermophilous oak forest habitats and refreshments at the National Forest Tree Nursery – Michałów Forest Inspectorate.
Posiedzenie Komitetu Sterującego.
Wczoraj, 15 maja 2018 r. odbyło się ostatnie posiedzenie Komitetu Sterującego. Uczestniczyli w nim również hodowcy owiec, członkowie rady ZŚiNPK oraz Tadeusz Kowalczyk – wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego i Mieczysław Sas – wiceprzewodniczący Komisji Rolnictwa, Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego.
Gospodarzem części plenarnej była Samorządowa Instytucja Kultury „Kasztelania” w Kijach. Spotkanie rozpoczęło się przywitaniem gości przez Krystynę Wójcik-Daniluk, zastępcę dyrektora Zespołu Parków oraz Tadeusza Kowalczyka. Stan realizacji projektu LIFE w swojej prezentacji przedstawił Wojciech Sołtysiak – kierownik projektu.
Uczestnicy obejrzeli powierzchnie objęte działaniami ochrony czynnej w msc. Stawiany gm. Kije, gdzie wypas owiec prowadzony jest od 2015 roku. Stanowisko obejmuje kilka znajdujących się w niedalekiej odległości od siebie wyniesień terenu, na zboczach których wykształciły się płaty muraw kserotermicznych i ciepłolubnych muraw napiaskowych, o których opowiedział dyrektor Zespołu Parków Tomasz Hałatkiewicz.
Kolejną powierzchnią były tzw. Serpentyny – fragment Garbu Pińczowskiego gdzie, w malowniczej scenerii, prof. dr hab. inż. Czesław Nowak przeprowadził bardzo ciekawy wykład szeroko omawiający wartości przyrodnicze w ekonomicznym rozwoju wsi na przykładzie Ponidzia a dr hab. Edyta Molik przedstawiła zebranym zagadnienia dotyczące wypasu owiec jako formy gospodarowania zgodnie
z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Uczestnicy sesji obejrzeli także unikalną powierzchnię wypasu owiec prowadzonych na gruntach Lasów Państwowych Nadleśnictwa Pińczów (Współbeneficjenta projektu) w miejscowości Młodzawy. Posiedzenie Komitetu Sterującego zakończyła dyskusja o jakości siedliska świetliste dąbrowy oraz poczęstunkiem w Szkółce Leśnej Lasów Państwowych – Leśnictwo Michałów.
Educational workshops
The four-day educational workshop started on May 8th. Every day, a group of young people from schools in the region took part in field activities: they visited xerothermic turfs on the Garb Pińczowski, a thermophilous oak forest in Młodzawy and our plantation in Krzyżanowice, where the Dictamnus albus has just began to bloom. All groups, from first to eighth grade pupils, participated in the practical activities attentively. They eagerly listened to the geological history of Ponidzie, the curiosities regarding the Nida, the narrow-gauge railway leading to the Garb Pińczowski and the benefits of sheep grazing on the turfs. There was also time for manual work: making models of carlinas and pompons and bracelets made of colored wool. The weather was good and all the groups were leaving Krzyżanowice with smiles on their faces and a solemn assurance that they would surely come back to Ponidzie.
Warsztaty edukacyjne
Czterodniowe warsztaty edukacyjne rozpoczęły się 8 maja. Każdego dnia, grupa młodzieży ze szkół w regionie odbywała zajęcia terenowe: odwiedzała murawy kserotermiczne na Garbie Pińczowskim, świetlistą dąbrowę w Młodzawach i naszą plantację w Krzyżanowicach, na której właśnie zakwitł dyptam jesionolistny. Wszystkie grupy od pierwszaków po ósmoklasistów z uwagą uczestniczyły w zajęciach praktycznych. Chętnie słuchali o dziejach geologicznych Ponidzia, ciekawostek o Nidzie, kolejce wąskotorowej prowadzącej na Garb Pińczowski i pożytkach jakie przynosi wypas owiec na murawach. Był również czas na prace ręczne: wykonywanie modeli dziewięćsiłów popłocholistnych oraz pomponów i bransoletek z kolorowej wełny. Dopisała pogoda i wszystkie grupy wyjeżdżały z Krzyżanowic z uśmiechami na twarzy i solennym zapewnieniem, że na pewno jeszcze wrócą na Ponidzie.
A networking meeting in Greece
Networking with other LIFE projects is an activity which has been defined as mandatory by the European Commission. Inter-institutional cooperation, exchange of experience and information is aimed at acquiring valuable factual and practical knowledge, helping the beneficiaries to effectively implement the planned activities. Networking concerns not only domestic but also foreign projects. As a result, between 16th and 20th April 2018, LIFE project staff took part in a working trip to Greece, where they were introduced to the effects of two LIFE projects: ForOpenForests
and LIFE Natura Themis.
The destination of the visit was Athens, where the headquarters of the Beneficiary coordinating the two projects is located: the Hellenic Society for the Protection of Nature. It is a nationwide association, operating since 1951, whose main objective is to protect the Greek natural environment through environmental interventions, nature conservation projects, environmental education through an educational network approved by the Ministry of Education, and to increase the natural awareness of the Greek community.
The main objective of the ForOpenForests project is to implement effective management of forests and open spaces in order to preserve species, habitat and landscape biodiversity in two Natura 2000 areas (near Lamia): „Ethnikos Drymos Oitis” (GR2440003) and „Oros Kallidromo” (GR2440006).
The aim of the LIFE Natura Themis project is to raise awareness of the damage caused by human activities to wild species and the biodiversity of the island, among the inhabitants of Crete. It also aims to familiarize the public with the concept of „responsibility for the environment” and relevant European regulations governing the human-nature relationship, in particular in Natura 2000 protected areas.
The first meeting with ForOpenForests project manager Christos Georgias took place on the 17th of April. It concerned the introduction to the project assumptions and the specifics of the Coordinating Beneficiary’s functioning. The basic issues related to its implementation so far, the successes, the failures as well as common denominators of the legislation of Poland and Greece were discussed.
On April 18th the main meeting with the teams implementing the above projects took place with the participation of representatives of the ZŚiNPK, HSPN, the Institute for Mediterranean Forest Ecosystems (IMFE) and the University of Athens (UoA). It began with a presentation of the activities of the ZŚiNPK and then the implementation of the LIFE13 NAT/PL/000038 project (Wojciech Sołtysiak) was discussed in detail. Subsequently, Chrostos Georgiadas, the Project Manager of the LIFE11 NAT/GR/1014 project, and Michalis Probonas, the Project Manager of the LIFE14 GIE/GR/0000026 LIFE Natura THEMIS project, shed some light on the issues related to the Greek projects. Additionally, natural education programmes implemented by the HSPN were presented. After the presentation, a discussion began concerning in particular the issues of protection of the habitat *6210 and joint activities and cooperation in the field of ecological education, as well as widely understood cooperation
and exchange of know-how and know-what.
The plan for the next day was to go on an off-road trip to the „Ethnikos Drymos Oitis” (GR2440003) and „Oros Kallidromo” (GR2440006) Natura 2000 areas. Unfortunately, due to spring melts and the location of the areas covered by the project on almost 2000 m above sea level, it was not possible to reach them. In addition, the tour included a visit to a tourist information point with elements of natural education ( Ipati), established as a part of the project, and a visit to the Center for Ecological Education in Stilida, where we got acquainted with the forms of natural education being implemented.
Spotkanie sieciujące w Grecji.
Tworzenie sieci z innymi projektami LIFE jest działaniem, które przez Komisję Europejską zostało określone jako obligatoryjne. Współpraca międzyinstytucjonalna, wymiana doświadczeń i informacji ma na celu zdobycie cennej wiedzy merytorycznej jak i praktycznej, pomagając beneficjentom skutecznie realizować zaplanowane czynności. Sieciowanie dotyczy nie tylko projektów krajowych ale również zagranicznych. W związku z powyższym, w dniach 16 – 20 kwietnia 2018 r. pracownicy projektu LIFE wzięli udział w wyjeździe roboczym do Grecji, gdzie zapoznano się z efektami realizacji dwóch projektów LIFE: ForOpenForests
i LIFE Natura Themis.
Celem wizyty były Ateny, gdzie znajduje się siedziba Beneficjenta Koordynującego oba projekty: Hellenic Society for the Protection of Nature. Jest to stowarzyszenie o zasięgu ogólnokrajowym, działające od 1951 roku, którego głównym celem jest szeroko rozumiana ochrona greckiego środowiska przyrodniczego poprzez interwencje środowiskowe, projekty ochrony przyrody, edukacja przyrodnicza poprzez sieć edukacyjną zaakceptowaną przez Ministerstwo Edukacji oraz zwiększenie świadomości przyrodniczej społeczności greckiej.
Głównym celem projektu ForOpenForests jest implementacja skutecznego zarządzania lasami oraz leśnymi przestrzeniami otwartymi celem zachowania bioróżnorodności gatunkowej, siedliskowej i krajobrazowej na dwóch obszarach Natura 2000 (okolice miejscowości Lamia): „Ethnikos Drymos Oitis” (GR2440003) i „Oros Kallidromo” (GR2440006).
Celem projektu LIFE Natura Themis jest uwrażliwienie mieszkańców Krety na szkody wyrządzone działalnością człowieka dzikim gatunkom i różnorodności biologicznej wyspy. Zakłada również zapoznanie społeczeństwa z pojęciem „odpowiedzialności za środowisko” i stosownymi przepisami europejskimi regulującym relację człowiek – przyroda, w szczególności na obszarach chronionych Natura 2000.
Pierwsze spotkanie z kierownikiem projektu ForOpenForests Christosem Georgiasem miało miejsce 17-go kwietnia. Dotyczyło one wprowadzenia w założenia projektu oraz specyfiki funkcjonowania Beneficjenta Koordynującego. Omówione zostały podstawowe kwestie związane z jego dotychczasową realizacją, sukcesy, porażki jak również wspólne mianowniki legislacyjne Polski i Grecji.
18-go kwietnia miało miejsce główne spotkanie z zespołami realizującymi powyższe projekty przy udziale przedstawicieli ZŚiNPK, HSPN, Instytutu Śródziemnomorskich Ekosystemów Leśnych (Institute For Mediterranean Forest Ecosystems – IMFE) i Uniwersytetu Ateńskiego (UoA). Rozpoczęło się ono od prezentacji działalności ZŚiNPK po czym szczegółowo omówiono problematykę realizacji projektu LIFE13 NAT/PL/000038 (Wojciech Sołtysiak). Następnie Chrostos Georgiadas – kierownik projektu LIFE11 NAT/GR/1014 i Michalis Probonas – kierownik projektu LIFE14 GIE/GR/0000026 LIFE Natura THEMIS przybliżyli zagadnienia związane z projektami greckimi. Dodatkowo, zaprezentowane zostały programy edukacji przyrodniczej wdrożone przez HSPN. Po części prezentacyjnej rozpoczęła się dyskusja dotycząca w szczególności zagadnień ochrony siedliska *6210 oraz wspólnych działań i kooperacji w zakresie edukacji ekologicznej, szeroko rozumianej współpracy
i wymianie know-how i know-what.
Plan kolejnego dnia zakładał wyjazd terenowy na obszary Natura 2000 – „Ethnikos Drymos Oitis” (GR2440003) i „Oros Kallidromo” (GR2440006). Niestety, z uwagi na wiosenne roztopy oraz położenie powierzchni objętych realizacją projektu na niemal 2000 m n.p.m. nie udało się do nich dotrzeć. Ponadto, objazd zakładał wizytę w punkcie informacji turystycznej z elementami edukacji przyrodniczej (msc. Ipati) powstałego w ramach projektu i wizytę w Centrum Edukacji Ekologicznej w msc. Stilida gdzie zapoznano się z realizowanymi formami edukacji przyrodniczej.
A conference closing the LIFE Warsaw Vistula project
On 16th and 17th March we participated in the conference „Protection of biodiversity in the cities” organized by the Capital City of Warsaw as part of the project „Protection of key bird species habitats in the Central Vistula Valley under intense pressure from the Warsaw agglomeration”.
Twenty presentations were focused on various aspects of nature conservation in urban space. We could find out about examples of beavers’ adaptation to life in cities, ways to protect endangered breeding grounds of waterfowl by building artificial islands in Żerań in Warsaw, or breeding towers for hedgehogs in Toruń, as well as examples of designing parks „friendly” to wild animals.
Another topic presented at the conference was various aspects of the expansion of invasive plant species of foreign origin: from ornamental plants, which find their way from house gardens to the Kampinos National Park, to species such as: the Canadian goldenrod, the maple ash, or the giant hogweed, which force out native species from meadows throughout the country. On the second day of the conference there was a field trip around Warsaw, during which we got acquainted with educational paths, floodplains, on which an educational pavilion is to be built, and artificial floating islands, which are used as breeding places by waterfowl.
